Svar

Til máls taka þau Rósa Guðbjartsdóttir, Jón Ingi Hákonarson, Adda María Jóhannsdóttir, Guðlaug Krsitjánsdóttir, Sigurður Þ. Ragnarsson, Friðþjófur Helgi Karlsson.

Ársreikningur bæjarsjóðs Hafnarfjarðar og fyrirtækja hans fyrir árið 2020 er næst borinn upp til samþykktar og er hann samþykktur með 10 atkvæðum en Sigurður Þ. Ragnarsson situr hjá við atkvæðagreiðsluna.

Ágúst Bjarni Garðarsson kemur að svohljóðandi bókun fyrir hönd meirihluta Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks:

"Fjármál Hafnarfjarðarbæjar í traustum höndum

Ársreikningur Hafnarfjarðarbæjar fyrir árið 2020 ber vott um að fjármálastjórn bæjarins sé traust og sýnir að brugðist hefur verið af ábyrgð við þeim skakkaföllum sem grunnrekstur sveitarfélaga hefur almennt orðið fyrir. Afleiðingar Covid-19 drógu úr tekjum og juku útgjöld á síðasta ári og munu einnig gera það á þessu ári og hugsanlega lengur. Bærinn hefur einnig þurft að bregðast við öðrum ófyrirséðum útgjöldum, m.a. vegna lífeyrisskuldbindinga, kjarasamninga o.fl.
Fjármálastjórnunin hefur fyrst og fremst snúist um varnarbaráttu í því einstaka efnahagslega umhverfi sem blasir við. Gripið hefur verið til fjölmargra ráðstafana í rekstri bæjarins til þess að mæta breyttum aðstæðum og hefur verið lögð áhersla á að skerða ekki þjónustu og að halda uppi framkvæmdum. Aðgerðir hafa snúist um að treysta efnahagslegar undirstöður til framtíðar m.a. með eignasölu, sem dregur verulega úr þörf á skuldsetningu. Salan á hlut bæjarins í HS Veitum var mikilvæg í því tilliti og einnig hefur lóðasala verið góð. Hvorutveggja styrkir stöðu bæjarins til þess að sækja fram án þess að hætta sé á að skuldsetning bæjarins stefni aftur í fyrra horf. Nú er svo komið að skuldaviðmið bæjarins hefur ekki verið lægra í áratugi og gefur því aukið svigrúm til fjárfestinga, að efla þjónustuna og til að mæta sveiflum í hagkerfinu. Það er uppgangur í Hafnarfirði og framtíðin er björt."

Jón Ingi Hákonarson kemur að svohljóðandi bókun:

Fulltrúi Viðreisnar bókar eftirfarandi
Það er nú ljóst að Kófið hafði ekki þau neikvæðu áhrif sem meirihluti bæjarstjórnar óttaðist frá fyrsta degi faraldursins þar sem tekjufall var talið óhjákvæmilegt ásamt gríðarlegri aukningu útgjalda vegna Kófsins. Ársreikningurinn sýnir hins vegar allt aðra niðurstöðu. Reglulegar tekjur jukust og sala á lóðum jókst.
Reglulegur rekstur A hluta bæjarsjóðs, þegar einskiptis söluhagnaður HS veitna er tekinn út fyrir sviga, skilar 1,7 milljarða taprekstri þrátt fyrir hækkun skatttekna. Ástæður þessa taprekstrar er fyrst og fremst vegna hækkunar launaliðar og endurútreiknings á lífeyrisskuldbindingum. Þessi hækkun nemur um fjórum milljörðum.
Það er því ljóst að ekki er hægt að rekja nema að litlu leyti hækkun rekstrarkostnaðar til Kófsins.
Lántökur jukust um hálfan milljarð milli ára og fjárfestingar voru rúmlega milljarði minni en árið 2019, en ein helsta röksemdarfærslan fyrir sölunni á hlut bæjarins í HS veitum var sú að halda þyrfti uppi fjárfestingarstiginu í þessari krísu.
Ársreikningur Hafnarfjarðar fyrir árið 2020 markast fyrst og síðast af bókhaldslegum fegrunaraðgerðum til að breiða yfir vangetu Sjálfstæðisflokksins undanfarin sjö ár til að leiða Hafnarfjörð til velmegunar og velsældar. Það má draga þá ályktun að Kófið hafi verið nýtt sem fullkomin afsökun til að selja innviðafyrirtæki á einokunarmarkaði á undirverði.

Adda María Jóhannsdóttir kemur að svohljóðandi bókun fyrir hönd bæjarfulltrúa Samfylkingarinnar:

Ársreikningur 2020 ? Bókun xS
Nú, ári eftir að fyrstu aðgerðir vegna heimsfaraldurs kórónaveiru voru samþykktar í bæjarstjórn Hafnarfjarðar, gerum við upp ársreikning fyrir árið 2020, sem hefur verið sérstakt, jafnvel fordæmalaust. Bæjarstjórn Hafnarfjarðar stóð þétt saman varðandi þær aðgerðir, jafnt meirihluti sem minnihluti. Það voru því mikil vonbrigði þegar fulltrúar Framsóknar og Sjálfstæðisflokks rufu þá góðu samvinnu með því að taka ákvörðun um að selja hlut sveitarfélagsins í HS Veitum á undirverði, án samráðs við fulltrúa minnihluta eða hina raunverulegu eigendur, íbúa.

Samfylkingin hefur frá upphafi lagst gegn sölunni á hlut Hafnarfjarðar í HS Veitum og höfum við verið þeirrar skoðunar að þrátt fyrir mögulegar efnahagslegar áskoranir sem kynnu að fylgja faraldrinum, væri sala og einkavæðing á samfélagslega mikilvægum grunnstoðum ekki rétta leiðin til að standa undir auknum útgjöldum. Við höfum einnig talið að slík ákvörðun ætti að vera síðasta úrræði frekar en fyrstu viðbrögð, þar sem enn var verið að vinna tillögur um aðgerðir og viðbrögð, m.a. hver aðkoma ríkisins gagnvart sveitarfélögunum yrði.

Frá upphafi höfum við einnig dregið í efa að sala á hlutnum væri fjárhagslega betri kostur en lántaka miðað við markaðskjör og framreiknaðar arðgreiðslur til lengri tíma. Við erum enn þeirrar skoðunar og sá ársreikningur sem hér er lagður fram styður hana.

Ársreikningur ársins 2020 sýnir að samdráttur vegna Covid-19 var minni en óttast var í upphafi. Hagvöxtur var einnig meiri en gert hafði verið ráð fyrir og lóðasala fór fram úr væntingum. Líkur eru hins vegar á að neikvæðra efnahagslegra áhrifa muni gæta á tekjur og útgjöld sveitarfélagsins a.m.k. út árið 2021.

Það er einnig áhyggjuefni að þrátt fyrir 3,3 milljarða króna hagnað af sölu hlutarins í HS-veitum er veltufé frá rekstri í sögulegu lágmarki og hlutfall skulda hefur aukist á milli ára. Hvernig fulltrúar meirihlutans ætla að vinna sig út úr þeirri stöðu á kosningaári er óljóst en sú einskiptis aðgerð að selja hlut sveitarfélagsins í HS Veitum mun ekki leysa þann vanda til lengri tíma.

Adda María Jóhannsdóttir
Friðþjófur Helgi Karlsson

Sigurður Þ. Ragnarsson kemur þá að svohljóðandi bókun:

Bæjarfulltrúi Miðflokksins, Sigurður Þ. Ragnarson, leggur fram eftirfarandi bókun:
Enn hækka skuldir sveitarfélagsins og nú þrátt fyrir sölu á hlut sínum í HS-veitum sem seld var á 3,3 milljarða króna. Þannig voru tekin lán uppá 3,8 milljarða króna. Greiddar afborganir af lánum námu 3,2 milljörðum króna. Skuldahlutfall sveitarfélagsins hækkar úr 159% í 161%, sem þýðir að enn eru skuldir sveitarfélagsins að hækka og stóðu um síðustu árámót í ríflega 50 milljörðum króna. Heildarskuldir og skuldbindingar sveitarfélagsins jukust hins vegar um ríflega 4,7 milljarða frá 2019. Þetta er grafalvarleg staða og sýnir að rekstur sveitarfélagsins er ekki sjálfbær og enn mun harðna á dalnum. Sjálfstæðisflokkurinn hefur farið með stjórnartaumana í samfellt 7 ár og nú er svo komið að íbúum fækkaði milli ára um 234 skv. Hagstofu Íslands. Þetta er algjör öfugþróun miðað við nágrannasveitarfélögin sem hefur bein áhrif á tekjur sveitarfélagsins.
Meirihlutinn hampar mjög að skuldaviðmið hafi lækkað. Sem er rétt svo langt sem það nær. En skuldaviðmið er reiknuð stærð þar sem búið er að draga frá a) leiguskuldbindingar frá ríkissjóði, b) lífeyrisskuldbindingar sveitarfélagsins, nú að andvirði um 9,5 milljarðar króna, c) andvirði veltufjármuna um áramót að andvirði um 9 milljarðar króna. Skuldaviðmiðið telur því fjarri allar skuldir sveitarfélagsins og er fyrst og fremst reiknuð stærð til að nota sem viðmið sem sveitarfélög mega ekki ekki má fara yfir, og er það viðmið nú 150%.
Þannig væri skuldaviðmiðið ef salan á HS-veitum uppá 3,3 milljarða væri ekki talin með, ca 113% í stað 101%. Skuldaviðmiðið var 112% í árslok 2019 og vakti það mikinn fögnuð meirihlutans hve lág sú tala væri. Þetta sýnir að algjörlega ótímabært var að fara á taugum við upphaf Covid-faraldursins með sölu á HS-veitum, ekki síst þar sem ríkisvaldið hefur nú loks áttað sig á mikilvægi þess að lagfæra þurfi tekjustreymi til sveitarfélaga landsins til að takast á við þann vanda. Á þetta benti bæjarfulltrúi Miðflokksins á sínum tíma.
Handbært fé frá rekstri A og B hluta er neikvætt um 2,5 milljarða króna, en handbært fé er sá afgangur sem ætlaður er til greiðslu lána og til fjárfestinga. Það er því ljóst að áfram þarf að taka lán til reksturs sveitarfélagsins og rekstur sveitarfélagsins fjarri því sjálfbær. Spurning hvað meirihlutanum dettur í hug að selja næst til að láta bókhaldið líta betur úr. Höfnina eða jarðhitaréttindi í Krísuvík? Hver veit.
Staða Hafnarfjarðar er því mun alvarlegri en látið er í veðri vaka.

Guðlaug Kristjánsdóttir kemur að svohljóðandi bókun:

Bókun fulltrúa Bæjarlistans
Ársreikningur Hafnarfjarðarbæjar fyrir árið 2020 inniheldur umtalsverðar óreglulegar tekjur vegna sölunnar á HS Veitum. Gott hefði verið að gera grein fyrir rekstrarniðurstöðu fyrir óreglulega liði til að aðgreina þessa stærð með skýrum hætti. Það hefði sýnt að rekstrarniðurstaða bæjarins fyrir óhefðbundna liði var neikvæð um rúma 1,7 milljarða, þrátt fyrir að tekjur hefðu aukist milli ára.
Við gerð fjárhagsáætlunar árið 2020 ríkti talsverð óvissa vegna Covid19 faraldursins og áskorun í því fólgin að sjá fyrir áhrif hans á fjárhag og rekstur sveitarfélaga. Í baksýnisspeglinum verður að segjast að áhrifin reyndust mun minni en á horfðist hér í Hafnarfirði.
Veltufé frá rekstri heldur þó áfram að lækka eins og það hefur gert á þessu kjörtímabili og stendur nú í 1,5% fyrir A hlutann. Enda hækka skuldir bæjarins enn. Reksturinn stendur því alls ekki á traustum eða sjálfbærum grunni heldur mun frekar á hálum ís.
Reksturinn á bæjarsjóði hefur verið í járnum á þessu kjörtímabili og er það enn. Næsta ár er kosningaár með tilheyrandi áhættu hvað útgjaldaaukningu varðar og áhrif heimsfaraldursins á sveitarfélög eru ekki enn að fullu ljós. Það eru því krefjandi tímar framundan hvað fjármálastjórnina varðar.
Niðurstaða ársins 2020 réttlætir engan veginn sölu meirihlutans á hlut bæjarbúa í grunninnviðunum HS Veitum. Bæjarlistinn mótmælti þeirri aðgerð harðlega og nú er orðið ljóst að hún var vissulega illa ígrunduð, fljótfær og alls ekki knúin áfram af þeirri þörf sem haldið var fram.
Meirihluti Sjálfstæðisflokks og Framsóknar og óháðra hefur þannig fækkað þeim kostum sem okkur standa til boða á næstu árum til að bregðast við langtímaáhrifum Covid19.